Ikonenmuseum in Kampen

Om eens wat dingetjes van mijn studie in real life te kunnen gaan bekijken, in plaats van alleen maar in boeken, heeft de Sint mij een museumkaart gegeven. Ik zal dus regelmatig eens tijd vrij proberen te maken om de kaart daadwerkelijk te kunnen gebruiken. Vandaag was de aftrap, en ik besloot te beginnen met het Ikonenmuseum in Kampen.

Het Ikonenmuseum is gevestigd in een deel van het voormalige middeleeuwse klooster van de Minderbroeders, iets waar ik maar weinig van kon ontdekken. Alhoewel het museum toch redelijk druk bezocht schijnt te worden en zeker een bezoekje waard is, was ik de enige bezoeker bij binnenkomst (tot en met het weggaan). Wel waren er behoorlijk wat medewerkers, waarschijnlijk veel vrijwilligers. Deze waren allen bijzonder vriendelijk en heel behulpzaam, zo waren ze erg eager mijn vragen te beantwoorden, die ik niet had. Ze waren zo werkloos, dat ik voor hen eigenlijk zelf het (wandelende) museumstuk was. Ondanks de overduidelijk goede bedoelingen, voelde ik mijzelf toch wel wat bekeken. Ze doken overal op, boven, beneden, eigenlijk had ik alleen op het toilet even rust.

Het museum zelf is bijzonder verzorgd en erg mooi. Op dit moment is de collectie ikonen opgesteld samen met werk van de Groningse kunstenaar Henk Helmantel. Zijn tentoongestelde werk is een verzameling schilderijen van kerkinterieurs en stillevens van voornamelijk fruit, servies en dode vogels. De overeenkomst met de ikonen is de typische realiteit die afgebeeld wordt. Vooral de kerkinterieurs zijn indrukwekkend en sluiten goed bij de ikonen aan.

De ikonen zelf zijn schitterend en hoofdzakelijk uit Rusland, maar ook uit Griekenland, de Balkan en Ethiopië  Een bijzondere karakteristiek van ikonen is het toepassen van het zgn. omgekeerd perspectief. In de westerse kunst wordt perspectief bekeken vanuit de positie van de mens, wat dichtbij is wordt groter afgebeeld. Bij ikonen is dat omgekeerd; het verdwijnpunt wordt niet in de verte in de horizon gelegd, maar in de beschouwer.

De collectie is duidelijk met zorg samengesteld, en ook de goede informatievoorziening die in elke zaal op schrift aanwezig is, voegt veel toe. Ik zou zeggen, ga eens kijken, je wordt in Kampen met open armen ontvangen.

De laatste viool spelen

Amnon Weinstein, een vioolbouwer uit Tel Aviv, heeft 18 violen uit  concentratiekampen gerestaureerd. Stemmen uit het verleden die ons iets vertellen over de Holocaust. De violen zullen gebruikt worden voor concerten die mensen bewust moeten maken van de gebeurtenissen tijden de Holocaust. De violen symboliseren de kracht van muziek om het kwaad te verdrijven.

In de kampen werd veel muziek gemaakt. Zowel in opdracht van de nazi's (marsmuziek), als uit eigen initiatief. In Dachau is bekend dat er soms geheime concerten werden georganiseerd in de barakken en latrines. Muziek gaf de mensen troost.

Weinstein heeft jaren werk gehad aan het zoeken en restaureren van de violen. De violen vertellen niet alleen door middel van muziek, maar ook door diverse tekens op de instrumenten zelf. Zo vond Weinstein Davidsterren, inscipties, en een viool uit Auschwitz was bedekt met een zwarte laag, bij onderzoek bleek dit roet te zijn uit de schoorstenen van de gaskamers. Door Weinstein worden de stemmen,  die gedoofd waren, opnieuw gehoord. Het is een manier van de doden om met ons te communiceren.

Noach uit Schagen

We merken nog nauwelijks iets van de klimaatverandering of de eerste Ark van Noach is al gebouwd. Helaas wat klein voor meer dan 15 miljoen mensen, er zal dus wederom een keuze gemaakt moeten worden.

Bouwer Johan Huibers uit Schagen heeft de Ark in 1,5 jaar gebouwd en het resultaat is nog tot en met 27 september te bewonderen in Urk. Daarna verhuist het schip naar Kampen. Dat de ligplaatsen beiden orthodox christelijk zijn is geen toeval, hoofddoel is namelijk dat de mensen in aanraking komen met de liefde van God die naar ieder mens uitgaat. Helaas heeft die het laten afweten en heeft Johan Huibers maar liefst 1.000.000 euro van de bank moeten lenen. Misschien dat Rouvoet nog eens over zijn "barmhartige" hart kan strijken, want met een entreeprijs van 5 euro p.p. zal Johan zijn geld niet snel terugzien.