zaterdag, september 01, 2007

Als het schimmels en varkens begint te regenen

Een vast onderdeel van de Mystiek Brabant route is de Sint Antonius abt Kapel in Oirschot.

Antonius abt wordt gezien als is de grondlegger van het kloosterleven. Hij werd geboren in Egypte omstreeks 251. St. Antonius abt is de schutspatroon van armen, zieken, slagers, herders, hoveniers, varkens en varkenshoeders en van vele andere beroepen. (zo een van 12 ambachten en 13 ongelukken, voor zulke mensen bestaan tegenwoodig uitzendbureaus).

Zijn heiligheid en geloof zijn allemaal begonnen door een traumatische jeugdervaring (tegenwoordig krijgen de kinderen dan ADHD), toen hij 20 was stierven zijn ouders en de gekte sloeg direct toe; hij gaf al zijn bezittingen weg en trok zich terug in eenzaamheid in de woestijn (er valt ook weinig anders te doen daar). Later voegden andere christenen zich bij hem en vormden een van de eerste kloostergemeenschappen (het was gelijk minder eenzaam). Dit leven deed Antonius goed want hij stierf pas op 105-jarige leeftijd. Zijn taak zat er toen nog lang niet op want hij werd direct heilig verklaard. Zijn gebeente ging als eerste op reis en werd in 1491 overgebracht naar de Sint-Juliuskerk in Arles, Frankrijk.

Zijn bijnaam Antonius met het varken ontstond in de Middeleeuwen. De Antonieten, leden van de naar hem vernoemde verpleegorde, mochten hun varkens vrij laten rondlopen als vergoeding voor deze verpleging. Op 17 januari werden deze varkens geslacht en het vlees verdeeld onder de armen.

In principe blijkt Antonius ook een soort Piet Pualusma geweest te zijn, want er zijn diverse weerspreuken naar hem genoemd, zoals:
Maakt Sint-Teunis de brug, Sint-Sebastiaan slaat ze stuk. (deze begrijp ik niet helemaal).
Met Sint-Teunis en Sint-Bastiaan, komen de harde koppen eerst aan. (deze ook al niet).
Sint-Antonius klaar en helder, vult 't vat en ook de kelder. (spreekt mij al meer aan).
Sint-Antoon en Sebastiaan, komen met ’t hardste van de winter aan. (niet geheel duidelijk).

De kapel herinnert aan de pest die in de 16e eeuw deze streek teisterde. Bewoners riepen toen de hulp in van "Sint Thunnis met het verreke", zoals de goede man in het brabants wordt genoemd. Op die roep kwam er in Oirschot plotseling een witte Schimmel (net als het paard van Sinterklaas) aan. De boer die met zijn kar verantwoordelijk was voor het weghalen van de pestlijken vond het wel een praktisch geschenk en spande de Schimmel direct voor zijn kar. Het wonder geschiedde dat in elk huis waar hij een lijk was komen ophalen de pest stopte en er niemandmeer ziek was. Uiteindelijk bestond Oirschot alleen nog uit gezonde mensen en het gekke was dat de Schimmel toen verdween, net zo plotseling als hij gekomen was.
In een vroom dorp als Oirschot kon dit natuurlijk niet ongemerkt voorbij gaan en uit dankbaarheid bouwde men de Sint Antonius abt Kapel.

De kapel staat er nog, in het midden van een monumentaal dorpspleintje (is ook een geheel beschermd monumentendorp). Het enige levendige is een fietscafe, waar wij (als enige op de route met een auto) natuurlijk niets te zoeken hadden. Er was ook geen enkele mogelijkheid tot het parkeren van een auto, die moet je echt midden op de weg laten staan en maar hopen dat Sint Antonius ook de automobilist goed gezind is.
Vreemd was dat er ook hier weer geen arrangementsgasten te vinden waren, ik denk echt dat wij de enigen waren die het arrangement Mystiek Brabant deden.
De kapel was gesloten door middel van een metalen deur, met voor het slot een (kapot) glasplaatje, maar na enig duwen en wrikken ging de deur toch open (en nooit meer dicht). De kapel is eenvoudig maar heeft toch wel wat.

Zijn klooster in Egypte is tegenwoordig Koptisch en ligt bij de voet van de berg al-Qalzam dichtbij Al Zaafarana (diep verborgen in d ebergen van de Rode Zee) en is het oudste actieve klooster in de wereld. De grot van Antonius, waar hij als kluizenaar leefde, ligt op 2 km van het klooster verwijderd en zo’n 680 meter boven de Rode Zee.

Geen opmerkingen: