Irri-puzzel opnieuw populair

In de jaren tachtig van de vorige eeuw was de Rubikkubus een grote hit. Jong en oud draaiden zich kleurensuf aan deze kubuspuzzel, die negen gekleurde vakjes op elke zijde bevat. De kubus is opgelost als alle kanten eenzelfde kleur hebben. De puzzel is in 1974 uitgevonden door ingenieur Erno Rubik.
Menigeen heeft er vast nog wel een in de kast liggen, al kan de kubus mensen zo tot razernij bregen dat er ook wel veel in de vuilnisbak beland zullen zijn.

Nu na 25 jaar is de kubus afgelopen weekend weer in zijn thuisland teruggekomen. Van vrijdag tot en met zondag vond in Hongarije het vierde Rubik's Cube World Championship plaats. Hier werden prijzen uitgedeeld voor het oplossen van de puzzel met twee handen, een hand en zelfs met de voeten.
De kubus is weer helemaal terug en dat schijnt vooral aan internet te danken, waar nu de oplossingen gemakkelijk kunnen worden opgezocht. Het is dan alleen nog een kwestie van snelheid krijgen en je deelname aan het kampioenschap is verzekerd.

Er zijn 17 prijzen uitgereikt in diverse categorieen. Wat de prijzen waren is niet bekend, hopelijk niet weer een kubus. Een 16-jarige Japanse heeft de hoofdprijs gewonnen in de categorie 5 x oplossen van de puzzel in zo weinig mogelijk tijd, zij deed dit met een gemiddelde van 12,46 seconden. De snelste enkele poging is gehaald door een Amerikaan; 10,88 seconden net boen het wereldrecord van 9,86 seconden.

Wiskundigen over de hele wereld hebben al vaal nagedacht over het minimum aantal draaibewegingen dat nodig is om de puzzel op te lossen. In de beginjaren tachtig bedroeg de best bekende ondergrens 17 (dat wil zeggen: men wist zeker dat er toestanden bestaan waar vanuit niet minder dan 17 zetten nodig zijn om de puzzel op te lossen). De best bekende bovengrens was toen 52 (dat wil zeggen: vanuit elke toestand kan de kubus met maximaal 52 draaibewegingen worden opgelost). Deze grenzen zijn later verbeterd. In 1995 was de best bekende ondergrens 20. Vorig jaar werd de bovengrens verbeterd tot 27. De informatici Gene Cooperman en zijn doctoraatsstudent Dan Kunkle van de Northeastern University in Boston hebben de bovengrens nu teruggebracht tot 26.